Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza Szkoły Aspirantów PSP znana jest jako jedna z ośmiu podobnych placówek funkcjonujących w Krakowie, stolicy województwa małopolskiego. Jej historia rozpoczyna się w latach pięćdziesiątych XX wieku i jest głęboko zakorzeniona w przeszłości Nowej Huty. Powstanie tej dzielnicy było wynikiem potrzeby zapewnienia zakwaterowania dla pracowników lokalnego kombinatu metalurgicznego.
Budowa tak imponującego przedsięwzięcia jakim był kombinat, niosła za sobą wiele zagrożeń, również tych związanych z pożarami. To skłoniło do utworzenia Zakładowej Straży Pożarnej 19 grudnia 1950 roku. W miarę rozwoju Nowej Huty i powstawania nowych budynków, konieczne stało się utworzenie III Oddziału Miejskiej Zawodowej Straży Pożarnej.
W roku 1960 do Krakowa przeniesiono Szkołę Podoficerską z Nysy, która w późniejszym czasie przekształciła się w Szkołę Chorążych Pożarnictwa. W jej ramach działał podział bojowy, uzupełniający działania III Oddziału.
Funkcjonowanie Oddziału trwało aż do 1986 roku. Mimo licznych protestów, to właśnie wówczas komendant Szkoły, pułkownik poż. Feliks Dela, zawarł porozumienie z Komendantem Wojewódzkim Straży Pożarnych w Krakowie, pułkownikiem poż. Mieczysławem Feliksem. Umowa ta dotyczyła przejęcia działalności operacyjno-technicznej w sektorze operacyjnym, który do tej pory był obsługiwany przez III Oddział Miejskiej Zawodowej Straży Pożarnej. W wyniku tego porozumienia powstał Oddział Szkolny Zawodowej Straży Pożarnej, inaczej Oddział III – Szkolny (Wydział Liniowy). Jego zadaniem było zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom dzielnicy Nowa Huta.