W niewielkiej wsi położonej w powiecie dąbrowskim kryje się jedno z najbardziej rozpoznawalnych miejsc Małopolski. Zalipie, znane z niepowtarzalnie malowanych domów, co roku przyciąga tłumy odwiedzających spragnionych kontaktu z lokalną tradycją i oryginalną sztuką ludową. To właśnie tu, niespełna półtorej godziny drogi samochodem z Krakowa, można zobaczyć żywe dziedzictwo regionu i przekonać się, jak wielką rolę kultura odgrywa w życiu małopolskiej wsi.
Unikalne malowidła i ich historia
Charakterystyczne, kolorowe ornamenty zdobiące fasady i wnętrza domów to wizytówka Zalipia. Zwyczaj dekorowania chat narodził się pod koniec XIX wieku, gdy miejscowe gospodynie zaczęły przykrywać ślady sadzy artystycznymi wzorami. Dziś w całej miejscowości można podziwiać około dwudziestu autentycznie malowanych domów, a ich liczba stale rośnie dzięki corocznemu konkursowi „Malowana Chata”. To właśnie te budynki stanowią główną atrakcję miejscowości i przyciągają miłośników oryginalnej kultury ludowej z kraju i z zagranicy.
Zabytki i miejsca warte odwiedzenia
Pobyt w Zalipiu nie byłby pełny bez wizyty w Zagrodzie Felicji Curyłowej – części Muzeum Ziemi Tarnowskiej. To tutaj można zobaczyć, jak wyglądała tradycyjna wiejska zabudowa i poznać historię jednej z najbardziej znanych zalipiańskich artystek. Na uwagę zasługują również domy prywatne, takie jak posesje rodziny Kwiatkowskich, pani Danuty Klimczyk czy Anny Kozioł, które udostępniają swoje wnętrza zwiedzającym.
Żywa tradycja i wpływ na współczesność
Integralną częścią życia wsi pozostaje działalność Gminnego Ośrodka Kultury „Dom Malarek”, który dba o przekazywanie lokalnych tradycji następnym pokoleniom i promuje ludowe rękodzieło. Dzięki takim inicjatywom Zalipie stało się nie tylko celem wycieczek, ale również miejscem inspiracji dla twórców, w tym producentów gier komputerowych. Elementy zalipiańskiej estetyki pojawiły się m.in. w popularnym „Wiedźminie 3”.
Praktyczne wskazówki dla odwiedzających
Zalipie łatwo osiągnąć zarówno z Krakowa, jak i z Tarnowa – podróż samochodem zajmuje odpowiednio około 90 lub 40 minut. Największe zainteresowanie budzi Zagroda Felicji Curyłowej, oceniana na ponad 2300 opinii w Google Maps, z bardzo wysoką średnią. Dla mieszkańców Małopolski to znakomity pomysł na jednodniowy wypad poza miasto, a dla turystów z dalszych stron – okazja do zetknięcia się z wyjątkowym dziedzictwem kulturowym.
Zalipie, choć niewielkie, pozostaje jednym z najbardziej charakterystycznych punktów regionu. To miejsce, gdzie tradycja wciąż żyje, a sztuka codzienności inspiruje kolejnych odwiedzających i artystów.